فشارخون مقدار نیرویی است که توسط خون به دیوارهٔ رگ‌های خونی وارد می‌آید. قلب خون را به رگ‌ها پمپاژ می‌کند و آن‌ها نیز خون را به سراسر بدن منتقل می‌کنند. فشارخون بالا خطرناک است زیرا باعث می‌شود که قلب برای پمپاژ خون به بدن سخت‌تر کار کند و همچنین موجب سفت شدن شریان‌ها یا تصلب شرایین، سکتهٔ مغزی، بیماری کلیوی و نارسایی قلبی می‌شود.
فشارخون «طبیعی» چیست؟
عدد فشارخون به‌صورت ۱۲۰/٨٠ نوشته و «۱۲۰ روی ۸۰» خوانده می‌شود. عدد اول سیستولیک و عدد دوم دیاستولیک نامیده می‌شود. محدوده‌ها عبارت‌اند از:
- طبیعی: کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ (۱۲۰/۸۰)
- افزایش‌یافته: کمتر از ۸۰ / ۱۲۹ – ۱۲۰
- مرحلهٔ ۱ فشارخون بالا: ۸۹ – ۸۰ / ۱۳۹ – ۱۳۰
- مرحلهٔ ۲ فشارخون بالا: ۹۰ به بالا / ۱۴۰ به بالا
- بحران فشارخون بالا: بیشتر از ۱۲۰/ بیشتر از ۱۸۰ (فوراً به پزشک مراجعه کنید)
چنانچه فشارخون شما بالاتر از حد طبیعی است، با پزشک خود در مورد چگونگی کاهش آن صحبت کنید.
مقالات مرتبط:
چه عواملی منجر به فشارخون بالا می‌شود؟
دلایل فشارخون بالا به‌طور دقیق مشخص نیست، اما عوامل متعددی ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- سیگار کشیدن
- اضافه‌وزن یا چاقی
- نداشتن فعالیت بدنی
- مصرف نمک زیاد در رژیم غذایی
- مصرف بیش‌از حد الکل (بیش از ۱ تا ۲ نوشیدنی در روز)
- استرس
- سن بالا
- ژنتیک
- سابقهٔ خانوادگی فشارخون بالا
- بیماری مزمن کلیوی
- اختلالات غدد فوق‌کلیوی (آدرنال) و تیروئید
- آپنهٔ خواب
فشارخون اساسی
در ۹۵ درصد موارد در آمریکا، علت اصلی فشارخون بالا یافت نمی‌شود. این نوع فشارخون بالا «فشارخون اساسی» نامیده می‌شود.
اگرچه فشارخون اساسی تا حدودی ناشناخته است، اما با عوامل خطرساز خاصی مرتبط است. فشارخون بالا معمولاً ارثی است و احتمال ابتلا به آن در مردان بیشتر از زنان است. سن و نژاد نیز در این زمینه تأثیرگذاراند. در آمریکا، سیاه‌پوستان دوبرابر سفیدپوستان به فشارخون بالا مبتلا می‌شوند، اگرچه این فاصله در حدود ٤٤ سالگی شروع به کم شدن می‌کند. پس از ٦٥ سالگی، زنان سیاه‌پوست بیشترین میزان ابتلا به فشارخون را دارند.
فشارخون اساسی همچنین تا حد زیادی تحت‌تأثیر رژیم غذایی و سبک زندگی قرار دارد. ارتباط میان نمک و فشارخون بالا به‌ویژه قابل‌توجه است. افرادی که در جزایر شمالی ژاپن زندگی می‌کنند، بیشتر از هر فرد دیگری در جهان نمک مصرف می‌کنند و درنتیجه بیشترین میزان ابتلا به فشارخون اساسی را دارند.
بیشتر افراد مبتلا به فشارخون بالا نسبت به نمک حساس‌اند، به این معنی که هر مقداری که بیش از حداقل نیاز بدن به نمک باشد برای آن‌ها زیاد است و فشار خونشان را افزایش می‌دهد. عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به فشارخون اساسی را افزایش دهند عبارت‌اند از: چاقی، دیابت، استرس، مصرف ناکافی پتاسیم، کلسیم و منیزیم، نداشتن فعالیت بدنی و مصرف مداوم الکل.
فشارخون ثانویه
زمانی که بتوان علت مستقیم فشارخون بالا را شناسایی کرد، به آن فشارخون ثانویه گفته می‌شود. در میان دلایل شناخته‌شدهٔ فشارخون ثانویه، بیماری کلیوی بالاترین رتبه را دارد. فشارخون بالا همچنین ممکن است توسط تومورها یا سایر ناهنجاری‌هایی ایجاد شود که باعث می‌شوند غدد فوق‌کلیوی مقادیری اضافی از هورمون‌هایی را ترشح کنند که فشارخون را افزایش می‌دهند. قرص‌های ضدبارداری، به‌ویژه آن‌هایی که حاوی استروژن‌اند، و بارداری می‌توانند فشارخون را افزایش دهند. داروهایی که باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شوند نیز ممکن است نقش مشابهی را در افزایش فشارخون داشته باشند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به فشارخون بالا هستند؟
- افرادی که در خانواده‌شان سابقهٔ ابتلا به فشارخون بالا وجود دارد
- افراد سیگاری
- افراد سیاه‌پوست
- زنان باردار
- زنانی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند
- افراد بالای ۳۵ سال
- افرادی که دچار اضافه‌وزن یا چاقی‌اند
- افرادی که فعالیت بدنی ندارند
- افرادی که بیش‌ازحد الکل مصرف می‌کنند
- افرادی که زیاد غذاهای پرچرب یا حاوی نمک مصرف می‌کنند
- افرادی که دچار آپنهٔ خواب‌اند
منبع:
دلایل فشارخون بالا چیست؟ / دلایل فشارخون بالا چیست؟
