آسپیرین چه فواید و خطراتی دارد؟
آسپیرین دارویی رایج برای تسکین درد و تب است. آسپیرین به‌عنوان ضدالتهاب یا رقیق‌کنندهٔ خون نیز به کار می‌رود.
آسپیرین را می‌توان بدون نسخه تهیه کرد. استفاده‌های روزمره شامل تسکین سردرد، کاهش تورم و کاهش تب می‌شود.
مصرف روزانهٔ آسپیرین می‌تواند خطر حوادث قلبی عروقی مانند حملهٔ قلبی یا سکتهٔ مغزی را در افراد با احتمال خطر بالا کاهش دهد. پزشکان ممکن است بلافاصله پس از حملهٔ قلبی آسپیرین تجویز کنند تا از لخته‌شدن بیشتر خون و مرگ بافت قلب جلوگیری نمایند.
در این مقاله به آسپیرین، از جمله موارد مصرف، خطرات، تداخلات دارویی و عوارض جانبی احتمالی آن می‌پردازیم.
مقالات مرتبط:
آسپیرین چیست؟
آسپیرین یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. آسپیرین اولین دارو از این نوع بود که کشف شد.
آسپیرین حاوی سالیسیلات است، ترکیبی که در گیاهانی مانند درخت بید و مورت یافت می‌شود. استفاده از آن برای اولین بار حدود ۴۰۰۰ سال پیش ثبت شده‌است.
بقراط از پوست درخت بید برای تسکین درد و تب استفاده می‌کرد و برخی افراد هنوز از پوست درخت بید به‌عنوان درمانی طبیعی برای سردرد و دردهای جزئی استفاده می‌کنند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی دسته‌ای از داروها با اثرات زیر هستند:
- تسکین درد
- کاهش تب
- کاهش التهاب در دوزهای بالاتر
این داروها استروئید نیستند. استروئیدها اغلب مزایای مشابهی با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی دارند اما برای همه مناسب نیستند و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند.
به‌عنوان مسکن، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی اغلب غیرمخدر هستند. به‌عبارت‌دیگر این داروها باعث بی‌حسی یا رخوت نمی‌شوند.
آسپیرین علامتی تجاری متعلق به شرکت داروسازی آلمانی بایر است. اصطلاح ژنریک آسپیرین، استیل سالیسیلیک‌اسید است.
موارد استفاده
آسپیرین کاربردهای فراوانی دارد، از جمله تسکین درد و تورم، کنترل بیماری‌های مختلف و کاهش خطر حوادث قلبی عروقی در افراد با خطر بالا.
در ادامه این کاربردها را با جزئیات بیشتری شرح می‌دهیم.
درد و تورم
آسپیرین می‌تواند درد خفیف تا متوسط، تورم یا هر دو را که با بسیاری از بیماری‌ها در ارتباط‌اند تسکین دهد، مواردی مانند:
- سردرد
- سرماخوردگی یا آنفولانزا
- رگ‌به‌رگ شدن و کشیدگی
- گرفتگی‌های قاعدگی
- بیماری‌های درازمدت، مانند آرتریت و میگرن
برای درد شدید، پزشک ممکن است مصرف آسپیرین را در کنار دارویی دیگر مانند مسکن مخدردار یا یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی دیگر توصیه کند.
پیشگیری از حوادث قلبی عروقی
استفادهٔ روزانه از آسپیرین با دوز پایین ممکن است خطر بروز حوادث قلبی عروقی را در برخی افراد کاهش دهد (انجام این کار برای همه‌کس بی‌خطر نیست). سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مصرف آسپیرین به این روش را تنها زیر نظر پزشک توصیه می‌کند.
در افرادی که در معرض خطر بالای حوادث قلبی عروقی قرار دارند، مصرف آسپیرین با دوز پایین می‌تواند با جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون، این خطر را کاهش دهد.
پزشک ممکن است مصرف روزانهٔ آسپیرین با دوز پایین را به افراد زیر توصیه کند:
- افراد مبتلا به بیماری قلبی یا بیماری عروق خونی
- افراد با گردش خون ضعیف به مغز
- افراد با کلسترول خون بالا
- افراد دارای فشارخون بالا
- افراد دیابتی
- افراد سیگاری
بااین‌حال، برای افرادی که این مشکلات را ندارند، خطرات مصرف درازمدت آسپیرین ممکن است از مزایای آن بیشتر باشد.
بنا به توصیه‌های سال ۲۰۱۶ گروه ویژهٔ خدمات پیشگیرانهٔ ایالات متحده، افراد ۵۰ تا ۵۹ ساله می‌توانند برای جلوگیری از سرطان رودهٔ بزرگ (کولورکتال) و همچنین بیماری‌های قلبی عروقی، به‌صورت روزانه آسپیرین مصرف کنند. بااین‌حال، این رهنمود تنها شامل افرادی در این محدودهٔ سنی می‌شود که:
- دست‌کم ۱۰ درصد احتمال بیماری قلبی عروقی در ۱۰ سال آینده داشته باشند
- خطر بالای خونریزی نداشته باشند
- امید به زندگی آن‌ها دست‌کم ۱۰ سال باشد
- مایل به مصرف روزانهٔ دوز پایین به مدت دست‌کم ۱۰ سال باشند
درمان حوادث کرونری
پزشکان ممکن است بلافاصله پس از حملهٔ قلبی، سکتهٔ مغزی یا یک رویداد قلبی عروقی دیگر آسپیرین تجویز کنند تا از لخته‌شدن بیشتر خون و مرگ بافت قلب جلوگیری نمایند.
آسپیرین همچنین ممکن است بخشی از برنامهٔ درمانی برای افرادی باشد که به‌تازگی شرایط زیر را پشت سر گذاشته‌اند:
- جراحی باز کردن مجدد عروق (ريواسکولاريزاسیون)، مانند آنژیوپلاستی یا جراحی بای‌پس کرونری
- سکتهٔ مغزی خفیف یا حملهٔ ایسکمی گذرا
- سکتهٔ مغزی ایسکمیک در اثر لخته‌شدن خون
کاربردهای دیگر
آسپیرین همچنین می‌تواند به درمان درد و تورم مرتبط با بیماری‌های مزمن زیر کمک کند:
- بیماری‌های روماتیسمی، از جمله آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت (آرتروز) و سایر بیماری‌های التهابی مفصل
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک
- التهاب اطراف قلب که پریکاردیت نیز نامیده می‌شود
پزشکان ممکن است مصرف آسپیرین با دوز پایین را به افراد زیر توصیه کنند:
- افرادی که شبکیهٔ آن‌ها آسیب دیده‌است که به آن رتینوپاتی نیز گفته می‌شود
- افرادی که بیش از ۱۰ سال سابقهٔ دیابت دارند
- افرادی که داروهای ضد فشارخون مصرف می‌کنند
- افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان رودهٔ بزرگ (کولورکتال) قرار دارند
آیا آسپیرین برای کودکان بی‌خطر است؟
پزشکان معمولاً آسپیرین را برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌کنند. زیرا این امر ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌ای خطرناک به نام سندرم ری را افزایش دهد. این بیماری ممکن است پس از یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا آبله‌مرغان رخ دهد. سندرم ری می‌تواند منجر به آسیب دائمی مغز یا مرگ شود.
بااین‌حال، در صورت ابتلا به بیماری کاوازاکی یا به‌منظور جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون پس از جراحی قلب، پزشک ممکن است برای کودک تحت نظارت آسپیرین تجویز کند.
برای کودکان، پزشکان معمولاً به‌جای آسپیرین، استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل) را در دوزهای مناسب توصیه می‌کنند.
خطرات و اقدامات احتیاطی
افراد مبتلا به بیماری‌های زیر باید در مصرف آسپیرین احتیاط کنند و تنها در صورت توصیهٔ پزشک به انجام این کار بپردازند:
- اختلالات خونریزی مانند هموفیلی
- فشارخون بالای کنترل‌نشده
- آسم
- زخم معده
- بیماری کبد یا کلیه
افرادی که باردار یا در دوران شیردهی‌اند می‌توانند زیر نظر پزشک آسپیرین را با دوز پایین مصرف کنند. پزشکان معمولاً مصرف آسپیرین با دوز بالا را در دوران بارداری توصیه نمی‌کنند.
افرادی که به آسپیرین یا هر داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی دیگر مانند ایبوپروفن حساسیت دارند، باید از مصرف این داروها پرهیز کنند.
پزشکان در زمان سکتهٔ مغزی آسپیرین تجویز نمی‌کنند، زیرا همهٔ سکته‌ها ناشی از لخته‌شدن خون نیستند. در برخی موارد، آسپیرین ممکن است باعث بدتر شدن سکتهٔ مغزی شود.
همچنین، افرادی که به‌طور منظم الکل مصرف می‌کنند یا تحت درمان دندانپزشکی یا عمل جراحی، هرچند جزئی، هستند، باید پیش از مصرف آسپیرین با پزشک مشورت کنند.
تداخلات دارویی
تداخل ممکن است دارویی باشد که اثربخشی داروی دیگر را کم کند یا ترکیب آن دو با هم خطرناک باشد.
آسپیرین ممکن است با بسیاری از داروها تداخل داشته باشد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- مسکن‌های ضدالتهاب: داروهایی مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن ازاین‌قبیل‌اند. ترکیب این داروها با آسپیرین ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین و سایر داروهای ضدافسردگی: داروهایی مانند سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، ونلافاکسین و سرترالین ازاین‌قبیل‌اند. ترکیب این داروها با آسپیرین ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
- وارفارین: آسپیرین در ترکیب با این داروی رقیق‌کنندهٔ خون می‌تواند اثرات ضدانعقادی آن را کاهش و خطر خونریزی را افزایش دهد. بااین‌حال، شرایطی وجود دارد که این ترکیب ممکن است سودمند باشد.
- متوترکسات: آسپیرین در ترکیب با این دارو که در درمان سرطان و برخی بیماری‌های خودایمنی به کار می‌رود، می‌تواند دفع آن را دچار مشکل کند که این امر ممکن است به سطوحی سمی از متوترکسات منجر شود.
عوارض جانبی
شایع‌ترین عوارض جانبی آسپیرین عبارت‌اند از:
- تحریک معده یا روده
- سوءهاضمه
- حالت تهوع
عوارض جانبی زیر کمتر رخ می‌دهند:
- تشدید علائم آسم
- استفراغ
- التهاب معده
- خونریزی معده
- کبودی
آسپیرین همچنین ممکن است عوارض جانبی بسیار خطرناکی داشته باشد، مانند خونریزی در مغز یا معده یا نارسایی کلیه. یک عارضهٔ جانبی نادر که ممکن است در اثر مصرف روزانهٔ آسپیرین با دوز پایین رخ دهد، سکتهٔ مغزی هموراژیک است.
خلاصه
آسپیرین می‌تواند به پیشگیری و درمان طیف وسیعی از مشکلات سلامتی کمک کند، اما افراد زیر ۱۸ سال نباید آن را بدون راهنمایی پزشک مصرف کنند.
آسپیرین، بدون نسخه یا با تجویز پزشک در دسترس است. همواره به دستورالعمل درج‌شده بر روی برچسب آسپیرین یا راهنمایی‌های پزشک خود عمل کنید. این امر به‌ویژه برای افرادی که احتمال دچارشدن به عوارض جانبی در آن‌ها بیشتر است اهمیت بسزایی دارد.
مصرف آسپیرین (به‌ویژه به‌صورت روزانه) برای همه‌کس بی‌خطر نیست. گزینه‌های دیگر برای تسکین درد خفیف شامل سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و استامینوفن می‌شود.
منبع:
