دکتر شیرین جوان‌گروه

متخصص بیماری‌های قلب و عروق

تداخلات داروهای قلبی

نویسنده: دکتر شیرین جوان‌گروه

اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در email
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در print

برخی داروها، مکمل‌ها و غذاها می‌توانند با داروهای رایج قلب تداخل داشته باشند. چندین عامل خارج از کنترل شما، مانند سن و ساختار ژنتیکی ، می‌توانند بر نحوهٔ واکنش بدن به داروهای مختلف تأثیر بگذارند و گاهی اوقات، چیزهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای خاص با نسخه و بدون نسخه، مکمل‌های غذایی یا غذاها، نحوهٔ عملکرد داروها را در بدن شما تغییر می‌دهند. این تأثیرات که به‌عنوان تداخلات دارویی شناخته می‌شود، می‌تواند در هر نقطه‌ای از «چرخهٔ زندگی» دارو رخ دهد: جذب، متابولیسم یا دفع.

داروخانه‌ها به طور معمول از سیستم‌های رایانه‌ای استفاده می‌کنند که به طور خودکار تداخلات داروهای تجویزی را علامت‌گذاری می‌کنند. لینا ماتا، داروساز، مدیر داروسازی سرپایی در بیمارستان زنان و بریگام وابسته به هاروارد، می‌گوید: بااین‌حال، این بدان معنا نیست که مردم همیشه باید از مصرف داروهایی با تداخلات شناخته‌شده خودداری کنند.

او می‌گوید: برای متخصصان قلب، تجویز داروهایی با اثر درمانی مطلوب مشابه، مانند آسپرین و یک داروی ضد پلاکت دیگر، غیرعادی نیست. کلوپیدوگرل (پلاویکس) انتخابی رایج است و مانند آسپرین، به جلوگیری از چسبیدن قطعات سلول‌های خونی (پلاکت‌ها) به هم و تشکیل لخته کمک می‌کند.

اگر بروشور بسته را مطالعه کرده باشید، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (دسته‌ای که شامل آسپرین می‌شود) در لیست داروهایی هستند که با کلوپیدوگرل تداخل دارند. ماتا توضیح می‌دهد: «اما بسیاری از تداخلات دارویی تفاوت‌های ظریفی دارند و باید در چارچوب موردتوجه قرار گیرند. چالش، تعیین تعادل ریسک و فایده است که بسته به سن و شرایط پزشکی فرد متفاوت خواهد بود. در این مثال، فایدهٔ موردنظر (جلوگیری از لخته‌شدن خون مضر) باید با خطر خونریزی ناخواسته که خطر شناخته‌شدهٔ این داروها است، سنجیده شود.

 

 

انواع تداخلات دارویی

این مثال که در آن دو دارو اثرات افزایشی دارند، نوعی تداخل است. ماتا می‌گوید: دیگری زمانی اتفاق می‌افتد که دارو یا ماده، روشی را که بدن داروی دیگری را پردازش یا جذب می‌کند تغییر می‌دهد که ممکن است اثرات آن را کاهش یا افزایش دهد. برای نمونه، مصرف مکمل‌های کلسیم با دوز بالا با دیورتیک‌های تیازیدی (یک دسته از داروهای فشارخون) می‌تواند باعث افزایش خطرناک سطح کلسیم خون شود. اما مصرف مکمل‌های کلسیم با مسدودکننده‌های کانال کلسیم (کلاس متفاوتی از داروهای فشارخون) می‌تواند اثر دارو را کاهش دهد. اگر مدرهای تیازیدی و مکمل‌های کلسیم را به‌طور منظم مصرف می‌کنید، با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید. ماتا توصیه می‌کند اگر از مسدودکننده‌های کانال کلسیم برای فشارخون خود استفاده می‌کنید و شروع به مصرف کلسیم کرده‌اید، فشارخون خود را برای چند روز بررسی کنید تا ببینید آیا افزایش می‌یابد یا خیر.

 

 

اثر گریپ‌فروت

برخی از تداخلات می‌تواند باعث افزایش سطح خونی دارو بیش از حد انتظار شود که به نوبهٔ خود ممکن است خطر عوارض جانبی دارو را افزایش دهد. یکی از نمونه‌های شناخته‌شده مربوط به استاتین‌های کاهش‌دهندهٔ کلسترول است که از جمله داروهایی است که به طور گسترده در ایالات متحده تجویز می‌شود. بسیاری از افرادی که استاتین مصرف می‌کنند شنیده‌اند که باید از گریپ‌فروت و آب گریپ‌فروت اجتناب کنند. چرا؟ این میوهٔ ترش حاوی ترکیباتی به نام فورانوکومارین است که با آنزیمی در مجرای روده به نام CYP3A4 تداخل دارد. اگر این آنزیم مسدود شود، عبور برخی از استاتین‌ها (و برخی داروهای دیگر) از رودهٔ شما به جریان خون آسان‌تر است. سطح بالاتر از حد نرمال استاتین ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهد که معمولاً خفیف هستند و شامل درد عضلانی یا مفاصل می‌شوند.

بااین‌حال، چیزی که کمتر شناخته شده، این است که برخی از استاتین‌ها بیشتر تحت‌تأثیر گریپ‌فروت قرار می‌گیرند – برای نمونه، لواستاتین (Mevacor) و سیمواستاتین (Zocor)؛ بنابراین افرادی که از این دسته از استاتین‌ها استفاده می‌کنند و از گریپ‌فروت لذت می‌برند، ممکن است بخواهند در مورد تغییر به استاتین دیگری مانند پراواستاتین (پراواکول) یا روزوواستاتین (کرستور) با پزشک خود مشورت کنند. ماتا می‌گوید حتی در این صورت، با بیشتر استاتین‌ها، یک لیوان کوچک آب گریپ‌فروت در روز بعید است که مشکلی ایجاد کند. او می‌گوید، مطالعاتی که سطوح خطرناک دارو را نشان می‌دهد شامل نوشیدن مقادیر بسیار زیاد، بیش از سه فنجان در روز است. او می‌افزاید، بااین‌حال، همیشه ایدهٔ خوبی است که با پزشک خود مشورت کنید.

 

 

سخن پایانی

درحالی‌که سایر تداخلات با داروهای قلبی امکان‌پذیر است، اما تعداد آن‌ها برای فهرست‌کردن بسیار زیاد است. برای به‌حداقل‌رساندن خطر، از یک داروخانه برای تمام نسخه‌های خود استفاده کنید و به همهٔ ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خود بگویید که در حال حاضر چه داروهایی مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها. ماتا می‌گوید مخمر سنت جان، زردچوبه و سایر مکمل‌های غذایی با برخی داروهای قلبی تداخل دارند. هر زمان که نسخهٔ جدیدی دریافت می‌کنید، از داروساز یا پزشک خود در مورد نحوهٔ عملکرد دارو، عوارض جانبی احتمالی و سایر داروهایی که ممکن است با آن تداخل داشته باشد، بپرسید.

 

 

منبع: